Franeker

In en edict van 9 maart 1535 wordt al melding gemaakt van Dopersen in Franeker.

De Vroede Vaderen van Franeker waren redelijk tolerant. De wederdopers werden gedoogd niet vervolgd. Had het er mee te maken dat in de voormalige Westerlijke stadspoort de gevelsteen gemetseld was? Deze Stad behoort aan Christus, de Vrede en de Muze.

Franeker kende geen martelaren. Dit trok zo andere vervolgde wederdopers aan. Zo zien we in begin 1600 vier verschillende gemeentes binnen de stadswallen. Dit waren Vlamingen, Waterlanders, Friezen en Hoogduitsers. Later worden er nog drie andere groepen beschreven, elk met hun eigen leraar. Ze hielden hun bijeenkomsten in huiskamers, in schuren in pakhuizen en zelfs in bootjes in het waterrijke gebied buiten de noordelijke stadswal.

Vanuit het archief is bekend dat er in 1640 een vergaderplaats in het Valkje en de Schoolsteeg was. Ook een paar huizen aan de Molensteeg (de vroegere Mennistensteeg) werden als vergaderplaats gebruikt..In die tijd is er veel strijd geweest tussen de groepen onderling. Menno Simons heeft veel van zijn tijd en energie gestoken om de twisten die soms hoog opliepen te slechten. Zijn boodschap kreeg pas echt vorm toen in 1740 de doopsgezinden gezamenlijk een voormalige mouterij aan het Noord betrokken. Daar heeft men gekerkt tot 1863.

Vanaf 1752 sloten steeds meer kleine doopsgezinde gemeenten zich aan bij Franeker, zoals die van Sopsum, Dronrijp, Donjum, Tzum, Tzummarum, Sexbierum en Herbayum.
In de Napoleontische tijd kwam er vrijheid van godsdienst en zo besloten de Franeker Mennisten voor het eerst een kerk te bouwen. Deze werd gerealiseerd aan de Voorstraat in 1863. Deze voormalige mouterij en latere Vermaning werd doorverkocht aan de Baptistengemeente (een afsplitsing van de wederdopers uit 1600). Het gebouw is nog steeds in originele staat, op een in het midden aangebracht dompelbad na.

De Vermaning aan de Voorstraat is bijna honderd jaar in gebruik geweest. In 1959 werd hij verkocht aan de GGZ, en later weer doorverkocht aan de Vrijgemaakt Gereformeerden die er nu nog kerken.

In 1899 schonk zr. Stinstra, lid van de doopsgezinde Gemeente Franeker haar huis en tuin aan diezelfde gemeente. Het werd gebruikt als pastorie en er waren vergaderzalen. In de tuin werd in 1959 een nieuwe kerk gebouwd en in gebruik genomen.

Eind jaren 80 werd de voormalige pastorie verkocht. Dit gebouw is nu in gebruik als winkelpand. In deze tijd van ontkerkelijking is het gedachtegoed van Menno Simons nog levend bij een vijftigtal leden en belangstellenden in Franeker
Sinds 1979 vormde Franeker met Baard, Itens en Witmarsum-Pingjum de Streekgemeente de Lytse Streek. Op 12 december 2010 gevolgd door fusie en ontstond de Doopsgezinde Gemeente De Lytse Streek.

Adres

Hofstraat 1c
Franeker