Zijn we een ontvangende gemeente of een gemeente die grenzen aangeeft? Die vraag stond centraal op de eerste avond van de Doopsgezinde Studiedagen in Dopersduin, van 9-11 februari jl.. Henk Stenvers liet twee beelden zien waar Dopersduin zich over had gebogen tijdens een bezinningsdag.

Het ene beeld had een duidelijk omlijnd kader, herkenbaar voor gemeente-zijn op basis van lidmaatschap. Het tweede beeld had een stip in het midden waar allerhande pijltjes op afkwamen. Dat verbeeldde de visie, of kern, van een gemeenschap die openstaat voor de verbinding met anderen. Een beeld waarin men bereid is te ontvangen; waarbij men openstaat voor verwondering over wat een ander in relatie tot die visie meebrengt. Kortom, een open beeld zonder duidelijke begrenzing.

Waar herkennen wij onszelf in?

De vraag naar identiteit stond zaterdagochtend opnieuw centraal. Fernando Enns haalde de Duitse theologe Dorothee Sölle aan. Voor haar zijn drie elementen van belang voor de vorming van een geloofsgemeenschap: 1. theologie, 2. traditie en 3. context. Deze drie zijn steeds met elkaar in gesprek, elke keer weer opnieuw.

De aanwezigen werden uitgenodigd zelf na te denken over hoe deze drie elkaar afwisselen. En ook over het breder trekken van de cirkel, dus leren ontvangen van een ander binnen de context waarin je leeft. Het zijn vragen om met elkaar te bespreken, bij de koffie, aan de maaltijd of tijdens een wandeling. Ofwel: ook de a(A)nder ontvangen?

De uitdaging was niet zozeer het formuleren van antwoorden. Die kreeg vooral vorm in het samen vieren tijdens de ochtend- en avondvieringen, en het deelnemen aan diverse workshops. Workshops over polarisatie, doperse kerkgeschiedenis, rouwen over de kleiner wordende gemeenten en vormen van ethisch christelijk handelen – zoals het thema ‘samen vieren en leren’ al aangaf.

Maar zat de uitdaging dat weekend, naast het vieren en leren, niet ook in het vormen van een leef- of geloofsgemeenschap met elkaar? Om vervolgens te ervaren hoe het geheel van vieren, leren én het vormen van een gemeenschap een kernwaarde of bron blijkt, en de aanwezigen raakte?

Geraakt-zijn als terugkerend thema of kernwaarde…

Precies dat hoorde je terug: dat velen geraakt waren. Door al die geraaktheid heen klonken zinnen als: ‘Niet eerder in mijn ouder wordende leven heb ik met zoveel mensen de maaltijd van enigheid gevierd’; ‘Eén van de voorgangers moest eerst knielen om het maandje met brood van het kleine tafeltje te nemen om vervolgens te kunnen delen’; ‘In de stilte waarin men een glimp van God kon delen sprak juist de gedragen stilte’; ‘Er lagen kinderen in kinderwagens en ouderen waren er met hun rollator’ – en alle leeftijden er tussenin; ‘Er kon gelachen worden’; ‘De gesprekken en ontmoetingen gingen bij de bar verder’; ‘Iedereen in het groepje kon delen waar voor hen een thuis was, of wat raakte aan de gemeente waar ze zich thuis voelen.’ En zo meer.

Doopsgezinde Studiedagen 2025

Dat alles en meer maakt dat volgend jaar begin maart de tweede editie van deze Doopsgezinde Studiedagen gepland staat. Een inspirerende samenwerking tussen Dopersduin, het Doopsgezind Seminarium en de ADS. Om alvast te noteren.

tekst: Margarithe Veen, februari 2024
Predikant voor de samenwerkende doopsgezinde gemeenten in Zaandam en Krommenie